Rys historyczny ZSS w Raciborzu
Początki Zespołu sięgają roku 1948 roku, kiedy to podjęto prace zmierzające do utworzenia szkoły
specjalnej w Raciborzu. 15 lutego 1949 roku powołano pierwszego kierownika szkoły. Został nim Ludwik
Halewski, absolwent Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Na siedzibę szkoły
wyznaczono dziewiętnastowieczny, dwupiętrowy budynek, w którym przed wojną znajdowała się niemiecka
szkoła - Realschule. Był on usytuowany w centrum miasta, w pobliżu Odry, przy Placu Mostowym.
To właśnie tam 1 marca 1949 roku naukę w Szkole Specjalnej w Raciborzu rozpoczęło 60 uczniów.
Uczyli się oni w dwóch oddziałach. Początki nie były łatwe. Kierownik szkoły zmagał się
z ogromnymi problemami m.in. kapitalnym remontem budynku, który po zniszczeniach wojennych wymagał
wielu prac, brakiem kadry i podstawowego umeblowania w krzesła i ławki, pomocy dydaktycznych (tablic,
zeszytów, podręczników) a nade wszystkim problemem kwalifikowania dzieci do nauki w szkole specjalnej
oraz nastawieniem społecznym, wynikającym z braku rozmienia roli i specyfiki szkoły, która w świadomości
społeczeństwa była uważna za zło konieczne.
Pierwsza siedziba „Dziesiątki” Pierwszy kierownik szkoły Ludwik Halewski
W pierwszych latach pracy z dziećmi uczono czytania, pisania i arytmetyki oraz prac ręcznych,
wychowania fizycznego i śpiewu. W następnych latach przybywały kolejne przedmioty szkolne. Szczególny
nacisk położono na zajęcia warsztatowe. W celu przygotowania dzieci do pracy zawodowej starano się
o utworzenie pracowni specjalistycznych; szwalni, stolarni, pracowni introligatorskiej. Stało się do dopiero
w 1954 roku ze względu na wcześniejszy bark narzędzi. Od tego czasu uczniowie mogli brać czynny udział
w lekcjach przysposobienia zawodowego, wykonując jednocześnie drobne prace dla szkoły.
W klasach I-IV pracowano metodą ośrodków pracy. W klasach starszych funkcjonował system przedmiotowy.
W latach 60- tych pojawiła się pracownia krawiecka a następnie pracownia gotowania i fotograficzna.
Pogarszający się stan budynku szkoły oraz wzrost ilości uczniów wymusiły zmianę lokalizacji placówki.
16 sierpnia 1993 roku rozpoczęto przeprowadzkę do nowej siedziby, znajdującej się w dzielnicy Ostróg przy
ul. Królewskiej 19. Niestety radość z nowych warunków pracy nie trwała długo. W lipcu 1997 roku wiele miast
leżących nad Odrą i jej dopływami uległo zalaniu wodami rzeki. Dużej dewastacji uległ budynek szkoły, który
w następnym roku poddano gruntownemu remontowi. Zajęcia szkole w tym czasie były prowadzone
w budynku obecnej Szkoły Podstawowej nr 18.
W roku szkolnym 1999/2000 w całym kraju wprowadzono reformę szkolnictwa. Zgodnie z jej założeniami
Rada Powiatu w Raciborzu powołała z dniem 1 września 1999 roku Publiczne Gimnazjum Specjalne. Odtąd
w budynku przy Królewskiej 19 miały mieścić się dwie szkoły specjalne: podstawowa i gimnazjum, do których
uczęszczały dzieci z całego powiatu raciborskiego. W kolejnych latach w skład Zespołu Szkół Specjalnych
w Raciborzu wchodziły kolejne szkoły – w 2005 Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy a od 2008
Zasadnicza Szkoła Zawodowa nr 7. Do Zespołu uczęszczały dzieci z niepełnosprawnością intelektualną
w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim.
Na przestrzeni ponad 70 lat istnienia placówki kolejnymi jej kierownikami i dyrektorami byli: Ludwik
Halewski, Genowefa Kamionka, Helena Skowrońska, Zofia Sikorska, Zofia Bajor, Stanisława Podworska
(Kłoda), Tadeusz Rut, Eustachia Sujdak, Erwin Dziendziel, Andrzej Walica, Henryka Białuska, Grażyna Płonka,
Ewa Konopnicka, Agata Wieczorek. Obecnie funkcję tą pełni Bartosz Białas.
Dyrektorzy „Dziesiątki”. Od lewej: Tadeusz Rut, Andrzej Walica, Henryka Białuska, Grażyna Płonka Ewa Konopnicka
Agata Wieczorek - dyr ZSS w latach 2018-2022 Bartosz Białas - dyr ZSS w roku szkolnym 2022/2023
Z wielu zapisów archiwalnych wynika, że praca nauczycieli w raciborskiej „Dziesiątce” była ofiarna i pełna
wyrzeczeń osobistych na korzyść szkoły i dziecka (…) Jedną z przyczyn dobrych wyników w pracy, była miła
atmosfera pracy i przyjazny stosunek do dziecka, troska o jego losy i przygotowanie do życia
w społeczeństwie (cyt. z „Kart historii Zespołu Szkól Specjalnych 1949 – 2009” autorstwa D. Chojeckiego).
Zaangażowanie nauczycieli sprawiło, że w szkole pojawiały się liczne przedsięwzięcia, których celem było
troska o wszechstronny rozwój dziecka. Zresztą jest to w dalszym ciągu kontynuowane.
Dba się nie tylko o poprawę warunków nauczania ale również o poprawę sytuacji rodzinnej dziecka.
Na porządku dziennym jest troska o dokarmianie uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej,
zaopatrzenie ich w odzież, pomoc w załatwianiu spraw urzędowych, pomoc w dotarciu do lekarzy
specjalistów. Uczniowie biorą udział w różnego rodzaju imprezach, konkursach, przeglądach organizowanych
na terenie szkoły oraz poza nią. Nie sposób tutaj nie wspomnieć o organizowanych przez ZSS na przestrzeni
kilkunastu lat Biesiadzie Śląskiej Szkół Specjalnych „Bajtel Gala” – imprezie, która łączyła placówki opiekujące
się osobami niepełnosprawnych województwa śląskiego czy też naszych niezapomnianych jasełkach
bożonarodzeniowych, podczas których w role aktorów wciela się ponad połowa naszej społeczności szkolnej.
Każdy uczeń jest ważny i staramy się, by w naszej szkole osiągnął sukces
na miarę swoich indywidualnych możliwości.
Jasełka 2019
Biesiada Śląska Szkół Specjalnych – „Bajtel Gala"
W chwili obecnej w Zespole Szkól Specjalnych uczy się około 180 uczniów z różnymi
niepełnosprawnościami. Dyrekcja oraz nauczyciele starają się, by praca z uczniami odbywała się w coraz to
lepszych warunkach z zastosowaniem coraz to szerszego spectrum różnorodnych metod pracy z dzieckiem.